Tủ nhiệt ẩm (hay còn gọi là tủ vi khí hậu, tủ môi trường) là thiết bị dùng để tạo ra điều kiện thích hợp cho việc kiểm tra tính ổn định và vật liệu khác nhau bằng cách mô phỏng các điều kiện như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất và ánh sáng,... Đây là thiết bị được sử dụng phổ biến trong các phòng thí nghiệm. Đế đảm bảo các chức năng của thiết bị hoạt động ổn định, các đơn vị sử dụng tủ cần tiến hành công tác hiệu chuẩn tủ nhiệt ẩm.
1. Hiệu chuẩn tủ nhiệt ẩm
Hiệu chuẩn là hoạt động đo lường, kiểm tra kết quả thử nghiệm nhằm đưa ra đánh giá về tình trạng, tính ổn định trong kết cấu, chức năng của tủ nhiệt ẩm. Công tác hiệu chuẩn cần được tiến hành định kỳ (1 năm/lần) và cẩn thận để thiết bị được vận hành thuận lợi, đáp ứng các nhu càu của phòng thí nghiệm.
Ngoài ra, cần lưu ý lựa chọn tổ chức hiệu chuẩn uy tín, có năng lực do Nhà nước chỉ định để được cấp chứng nhận phù hợp với yêu cầu Luật định.
2. Tại sao phải tiến hành hiệu chuẩn tủ nhiệt ẩm
Tủ nhiệt ẩm hoạt động theo 2 hệ thống là: hệ thống điều khiển nhiệt độ và hệ thống kiểm soát độ ẩm. Theo 2 hệ thống này là vô số bộ phận, cấu tạo, hệ thống khác. Đầu tiên, ta cần hiểu nguyên lý hoạt động của các bộ phận này.
Công tác hiệu chuẩn đảm bảo các hệ thống nhận lệnh và tiến hành các lệnh một cách trơn tru, đáp ứng các yêu cầu được đặt ra. Bên cạnh đó, kịp thời phát hiện các bất thường của tủ, từ đó đưa ra biện pháp kịp thời để khắc phục, tiết kiệm công sức, thời giờ, chi phí mua sắm thiết bị mới.
3. Quy trình hiệu chuẩn tủ nhiệt ẩm
Phương pháp hiệu chuẩn áp dụng: So sánh các kết quả đặt/hiển thị giá trị độ ẩm, nhiệt độ trong tủ với giá trị đo độ ẩm, nhiệt độ của phương tiện chuẩn, số điểm kiểm tra nhiệt độ, độ ẩm tối thiểu là 03 điểm trong dải làm việc của tủ (hoặc theo yêu cầu của khách hàng); cố định 1 trong 2 thông số; kiểm tra từ điểm thấp đến điểm cao.
Chuẩn sử dụng hiệu chuẩn tủ nhiệt ẩm
Tổ chức hiệu chuẩn sẽ tiến hành công việc theo quy trình hiệu chuẩn sau:
Bước 1: Chuẩn bị hiệu chuẩn
Trước khi tiến hành hiệu chuẩn phải đảm bảo các yếu tố sau đây:
-
- Tủ cần hiệu chuẩn phải để trong phòng hiệu chuẩn ít nhất là 12h.
-
- Vận hành tủ theo đúng hướng dẫn vận hành.
-
- Điều kiện môi trường : Nhiệt độ: (25 ± 5 )°C; Độ ẩm: ( 50 ± 30) %RH
Bước 2: Kiểm tra bên ngoài
-
- Máy phải có đầy đủ nhãn hiệu, số hiệu sản xuất.
-
- Bộ điều khiển và hiến thị còn hoạt động ổn định.
Bước 3: Kiểm tra kỹ thuật
Kiểm tra trạng thái hoạt động bình thường theo đúng hướng dẫn vận hành.
Bước 4: Kiểm tra đo lường
Kiểm tra nhiệt độ
- - Đặt các đầu đo nhiệt độ theo sơ đồ bố trí như hình bên dưới, vị trí các đầu đo phải tránh lỗ thông gió của tủ.
- - Kiểm tra độ kín, khít tại các vị trí đặt đầu đo, tránh để không khí bên ngoài tiếp xúc vào môi trường bên trong tủ.
- - Vận hành tủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- - Thiết lập chế độ hoạt động của tủ tại điểm hiệu chuẩn. Khi giá trị của tủ đã ổn định trong 30 phút, ghi lại giá trị nhiệt độ hiển thị trên phương tiện chuẩn và giá trị đặt/hiển thị của tủ ít nhất 03 lần vào biên bản hiệu chuẩn.
- - Thực hiện phép hiệu chuẩn nhiệt độ tương tự đối với các điểm hiệu chuẩn còn lại (chọn 3 điểm nhiệt độ trong dải làm việc của thiết bị, cố định giá trị độ ẩm). Ghi kết quả đo được vào biên bản hiệu chuẩn.
Kiểm tra độ ẩm:
-
- Đặt thiết bị đo độ ầm chuẩn vào vị trí đầu đo nhiệt độ số 9.
-
- Thiết lập chế độ hoạt động của tủ tại điểm hiệu chuẩn, cố định nhiệt độ 25°C. Khi giá trị của tủ đã ổn định trong 30 phút, ghi lại giá trị độ ẩm hiển thị trên phương tiện chuẩn và giá trị đặt/hiển thị của tủ ít nhất 03 lần.
-
- Thực hiện phép hiệu chuẩn độ ẩm tương tự đối với các điểm hiệu chuẩn còn lại (chọn 3 điểm kiểm tra độ ẩm: 20%RH, 50%RH và 80%RH, cố định nhiệt độ 25°C). Ghi kết quả đo được vào biên bản hiệu chuẩn.
Bước 5: Xử lý kết quả hiệu chuẩn
Ước lượng độ không đảm bảo đo
Tham khảo GUM (Hướng dẫn về độ không chắc chắn của phép đo)
Xử lý chung khi hiệu chuẩn tủ nhiệt ẩm
- - Nếu thiết bị nằm trong sai số cho phép, gỡ bỏ tất cả các nhãn hiệu chuẩn hết hạn và dán nhãn hiệu chuẩn mới với đầy đủ thông tin cần thiết sao cho dễ nhìn thấy nhất.
- - Nếu sai số của thiết bị được hiệu chuẩn tại tất cả các điểm hiệu chuẩn nhỏ hơn sai số cho phép thì thiết bị được dán tem và cấp giấy chứng nhận hiệu chuẩn kèm theo kết quả hiệu chuẩn.
- - Nếu thiết bị không đạt yêu cầu, thông báo với khách hàng, dán nhãn "không đạt".
- - Nếu thiết bị chỉ đạt yêu cầu tại những thang đo nhất định, thông báo khách hàng, dán nhãn "Bị giới hạn"
- - Chu kỳ hiệu chuẩn của nhiệt kế được khuyến nghị là 1 năm.
Tham khảo
